Installateurs slaan een brug tussen lopende-band-warmtepomp en de soms weerbarstige praktijk

TDI timmert flink aan de weg om de hybride warmtepomp-route te versnellen. Zo bedenken installatiebedrijven slimme oplossingen om het werk op locatie te minimaliseren en toepasbaarheid te vergroten. Het mes snijdt hier aan meerdere kanten. De voorbereidingen van de installatie gebeuren in een geconditioneerde omgeving wat leidt tot betere kwaliteit, een kortere installatietijd én er is minder overlast voor de bewoners. Voorbeelden zijn een indak-oplossing voor grondgebonden woningen en een collectief hybride systeem voor portiekflats.

Bij het installeren van hybride warmtepompsystemen in grondgebonden woningen hebben installateurs te maken met diverse uitdagingen. Zo is er vaak ruimtegebrek, er moet rekening worden gehouden met de geluidsnormen en de installatie is vaak erg tijdrovend. Mampaey Installatietechniek, lid van TDI500, werkt samen met Preworx aan een indakoplossing die meteen een antwoord biedt op de bovengenoemde uitdagingen.

“We hebben een prefab dakconstructie ontworpen. Aan de ene zijde wordt vooraf de buitenunit gemonteerd terwijl aan de andere zijde de cv-ketel en de binnenunit van de hybride warmtepomp worden geplaatst. De constructie wordt als geheel in een opening in het dak gehesen. De buitenunit staat hierdoor meteen op de goede plek in een geluidsarme ruimte op een rooster dat zorgt voor voldoende aanvoer van lucht”, zegt Cees Jongkoen, projectleider bij Mampaey.

Ook aan de binnenzijde zijn slechts minimale werkzaamheden nodig. “De prefab-indakoplossing wordt in de fabriek zodanig voorbereid met aansluitingen en verbindingen dat ter plekke alleen het aansluiten van de bestaande cv-installatie en het waterzijdig inregelen noodzakelijk is. Dit leidt tot enorme tijdsbesparing van vakspecialisten ter plaatse”, aldus Jongkoen.

Een prefab constructie bouwen vergt behoorlijk wat engineering. “Uitdaging was bijvoorbeeld om het zo te construeren dat het voor veel grondgebonden woningen toepasbaar is, ongeacht de hellingsgraad van het dak en het gekozen type of merk hybride warmtepomp. We hebben onder meer samen met Remeha en een aantal andere partijen drie proefmodellen beoordeeld en verbeterpunten doorgegeven aan Preworx die deze vervolgens zal verwerken in een nieuw proof of concept. Doel is om eind dit jaar het concept in de praktijk te kunnen toepassen bij een aantal woningen.”

Collectief hybride systeem voor portiekflats

Breman werkt ook aan een oplossing om de installatietijd op locatie te verminderen, met onder meer het Collectief Hybride Systeem. Het bedrijf heeft dit systeem ontwikkeld na een Energie Challenge van Woningcorporatie Woonstad Rotterdam. "Het concept omvat een lucht/water-warmtepomp die we op het dak van een portiekflat kunnen plaatsen. Het systeem levert duurzame warmte voor de daaronder gelegen woningen, tot maximaal vijf woonlagen. Het is een hybride concept, wat betekent dat we de bestaande cv-ketel en verwarmingsinstallatie in de woningen behouden," legt Mark Sprenkels van Breman uit.

Het concept heeft meerdere voordelen.

"We kunnen ongeveer tachtig tot negentig procent van de werkzaamheden en de samenstelling van het hybride systeem in onze werkplaats uitvoeren. We plaatsen het systeem op een prefab constructie die later op het dak kan worden geplaatst. Dit betekent dat onze installateurs voor het grootste deel van de werkzaamheden in een vertrouwde en aangename werkomgeving kunnen werken, die is voorzien van alle faciliteiten om het geheel efficiënt samen te stellen. Daarnaast hebben we minder reisbewegingen naar de locatie nodig, is er minder afval op locatie, en kunnen we de installatie uiteindelijk in ongeveer één dag ter plekke voltooien."

Ook op locatie biedt het concept voordelen.

"Aangezien we het Collectief Hybride Systeem op het dak plaatsen, hebben we slechts een beperkte tijd in de woningen nodig om alles netjes aan te sluiten. Onze installateurs zijn daardoor minder afhankelijk van de aanwezigheid van de bewoners, en er is minder overlast voor de bewoners zelf."

Het doel is om het concept altijd in combinatie met de plaatsing van pv-panelen toe te passen.

"Hierdoor kunnen we echt grote stappen zetten in de energietransitie. Volgens berekeningen levert het geheel een CO2-reductie van ongeveer 65% op, maar dit kan nog verder toenemen wanneer we in een later stadium ook nog isolatiewerkzaamheden uitvoeren en uiteindelijk de overstap naar all-electric maken. Kortom, het Collectief Hybride Systeem is een eenvoudige oplossing om portiekflats te verduurzamen. Voor dit type flats zijn nog maar weinig oplossingen om op een betaalbare manier met weinig impact voor de bewoners iets te doen aan de hoge energierekening."

“Inmiddels hebben we de eerste concepten in de praktijk geplaatst. Een van de uitdagingen bij het ontwerp was om vooraf in te schatten of de bewoners van de aangesloten woningen de verwarming wel of niet gelijktijdig zouden gebruiken. Als er sprake is van gelijktijdig gebruik, is namelijk een groter systeem nodig om aan de warmtebehoefte te voldoen. Om niemand in de kou te laten staan, kozen we daarom in eerste instantie voor een ontwerp gebaseerd op gelijktijdig gebruik. Inmiddels hebben we dankzij datamonitoring in de praktijk kunnen vaststellen dat we met slimme aansturing met een kleiner systeem meer woningen kunnen verduurzamen. Dat is een mooie ontwikkeling!"

Tot slot merkt Sprenkels nog op dat de warmtepompen het hele jaar door rendabel blijven. "In het concept hergebruiken we de warmte die vrijkomt uit de ventilatielucht, wat leidt tot een hoge rendabiliteit, zelfs op koude winterdagen!"